Retinitis pigmentosa jest często powikłane rozwojem tylnej podtorebkowej katarakty (PSC). Zmętnienie soczewki powoduje, że utrata funkcji widzenia u pacjentów z RP jest wcześniejsza i bardziej zaawansowana. W naszych badaniach na 473 pacjentach wykazaliśmy, że PSC rozwija się w 40 do 53%. Występowanie PSC wiąże się z wczesnym ujawnieniem się symptomów RP. Jądrowa katarakta rozwija się średnio 20 lat później niż PSC. Pacjenci z kataraktą mają znacznie gorsze pole widzenia i niższą amplitudę w elektroretinografii (ERG) niż pacjenci z czystą soczewką a bardziej zaawansowaną patologią siatkówki. W badaniach śledziliśmy rezultaty 50 operacji katarakty z wewnętrzną implantacją soczewki u pacjentów z RP. Funkcja widzenia u wszystkich pacjentów wzrosła o połowę. W ciągu 20 lat po operacji przebieg choroby jest lepszy. W czasie operacji zaćmy z wszczepieniem sztucznej soczewki zostaje zachowana tylna toreba soczewki. Mogą się z niej rozwijać nowe, nieregularnie ukształtowane włókna soczewkowe, które ponownie pogarszają widzenie. Obecnie zaćmę wtórną można przeciąć laserem, jeśli torba uległa zesztywnieniu i zmętnieniu lub w określonych sytuacjach stosuje się odsysanie chirurgiczne i tylna torba może być w ten sposób zachowana. Przez zachowaną torebkę zostaje zatrzymane i ustabilizowane ciało szkliste, pozostaje w oku aparat więzadłowy, a sztuczna soczewka jest umieszczana w miejsce pierwotnego położenia soczewki naturalnej. Zaćma wtórna nie może powstać, gdy soczewkę usunięto wraz z torebką. W przeprowadzanych przez nas obserwacjach zaćmę wtórną wykryto u 70% pacjentów z RP w ciągu pierwszych 3 lat po operacji. Badania pokazują, że pacjenci z RP i kataraktą powinni być wcześnie operowani, żeby dostarczyć optymalnych warunków optycznych i poprawić funkcję siatkówki. Wczesne wystąpienie objawów RP i długotrwałość zaćmy ma negatywne działanie na pooperacyjny wynik widzenia. Uraz związany z operacją nie ma wpływu na patologię siatkówki.
Wraz z postępem techniki operacyjnej katarakty i implantów soczewki w ostatniej dekadzie, operacja katarakty w RP stała się rutynową procedurą.
Gerd U. Auffarth, M.D. Heidelberg, Niemcy.
