Chlorochina jest lekiem przeciwmalarycznym, który został zatwierdzony przez FDA w 1934 r. Daje korzyści w leczeniu chorób autoimmunologicznych, takich jak toczeń i reumatoidalne zapalenie stawów.
Standardowe dawki chlorochiny stosowane w leczeniu malarii i innych chorób ogólnoustrojowych powodują niewiele skutków ubocznych. Jednak toksyczność występuje, gdy wysokie dawki są wstrzykiwane bardzo szybko do krwioobiegu (pozajelitowo) lub przyjmowane w postaci tabletek (doustnie) w regularnych dawkach przez wiele lat. Najpoważniejsze powikłania chlorochiny to retinopatia, kardiomiopatia, neuromiopatia i miopatia.
Wysoka dawka i długi czas użytkowania (lata) są najważniejszymi czynnikami ryzyka wpływającymi na oczy. Dwa typowe działania niepożądane to keratopatia (choroba rogówki pochodząca z pojawienia się wapnia na centralnej rogówce) i retinopatia. Retinopatia występująca podczas długotrwałego stosowania analogów chlorochiny jest znacznie poważniejszym problemem klinicznym i może prowadzić do nieodwracalnego uszkodzenia siatkówki i utraty wzroku. Pacjenci z chorobą siatkówki są szczególnie narażeni na toksyczność chlorochiny.
Na wczesnym etapie choroba siatkówki wywołana chlorochiną może często przebiegać bezobjawowo, ale można ją wykryć na podstawie utraty czułości w polu widzenia lub zmian w optycznej tomografii koherencyjnej (OCT). W późniejszym okresie choroby u pacjentów może rozwinąć się makulopatia typu „bull’s eye”, charakteryzująca się pierścieniem nabłonka barwnikowego siatkówki (RPE) w obszarze plamki bliżej dołka. Rzadko obserwowana końcowa toksyczność chlorochiny prowadzi do RPE i zaniku siatkówki, z utratą widzenia centralnego, obwodowego i nocnego.
Toksyczność chlorochiny jest poważnym problemem okulistycznym, ponieważ nie można jej wyleczyć, zdarzały się również przypadki progresji utraty wzroku u pacjentów wiele lat po zaprzestaniu leczenia chlorochiną lub hydroksychlorochiną, dlatego należy zachować ostrożność podczas jej stosowania. Zwłaszcza pacjenci z niską masą ciała (poniżej 50 kg) i chorobą nerek powinni otrzymywać tylko dawki dostosowane do ich masy ciała, maksymalnie 6,5 mg fosforanu chlorochiny na kilogram masy ciała.
Chociaż zasugerowano, że chlorochina może zmieniać kwasowość na powierzchni komórki, zapobiegając w ten sposób infekcjom wirusów takich jak COVID-19, nie ma zgody co do tego, czy chlorochina i inne leki przeciwmalaryczne są bezpieczne i skuteczne w leczeniu COVID-19, ponieważ proces testowania jest w początkowej fazie.
Nie jest jeszcze jasne, jak chlorochina lub jakikolwiek lek przeciwmalaryczny działałby przeciwko COVID-19.
Naukowo-Medyczny Komitet Doradczy Retina International zaleca, aby osoby dotknięte podstawową dystrofią siatkówki nie stosowały samoleczenia chlorochiną i aby przed jej użyciem zgłosiły się do lekarza.
Dr E. Zrenner
Przewodniczący Międzynarodowego Komitetu Naukowo-Medycznego Retina International
Zurych / Dublin / Tybinga.
7 kwietnia 2020 r.
Tłumaczenie Anna Wszołek
14.04.2020 r.
