W biuletynie stowarzyszenia Retina International z sierpnia 2023 r. dr Nabin Paudel, kierownik ds. badań i innowacji, przedstawił informacje nt. aktualnych badań naukowych dziedzicznych chorób siatkówki (IRD), możliwości ich leczenia i dostępu do badań gnomicznych.
Dziedziczne dystrofie siatkówki
Badanie choroby Stargardta typu 1 o późnym początku: charakterystyka, genetyka i postęp
Choroba Stargardta o późnym początku jest zwykle wykrywana w wieku powyżej 45 lat i objawia się typowymi plamkami na dnie oka. Zanik siatkówki rozwija się powoli, oszczędzając dołek, zachowując widzenie centralne przez około 15 lat. Tych wzorców fenotypowych nie należy mylić z GA, gdzie powstawanie obszarów zanikowych dołka jest szybsze.
Dziedziczne choroby siatkówki w Niemczech – wyzwania dla systemu opieki zdrowotnej i diagnostyki
W badaniu tym wykorzystano dane z wybranych ośrodków badań okulistycznych i molekularnych oraz bazy danych ubezpieczenia zdrowotnego
- Najczęstszymi diagnozami IRD były: barwnikowe zwyrodnienie siatkówki, dystrofia plamki i ogólna dystrofia siatkówki.
- Badania genetyczne przeprowadzono u 87% pacjentów z podejrzeniem IRD, a wykrywalność molekularna wyniosła 51%. Szacowana częstość występowania IRD wynosiła 1:1150 pacjentów.
- Średnia odległość dojazdu do ośrodka okulistycznego wyniosła 60 km.
- Badania genetyczne częściej nie były wykonywane u pacjentów powyżej 60. roku życia (27%) w porównaniu z młodszymi pacjentami (3,4%).
- Wskaźnik wykrywalności molekularnej testów genetycznych wyniósł 51%.
W ośrodkach fokusowych przeprowadza się już badania genetyczne pod kątem IRD, ale potrzebne są dalsze udoskonalenia.
Konieczne jest zwiększenie świadomości pacjentów powyżej 60. roku życia w zakresie znaczenia badań genetycznych w IRD.
Zwyrodnienie plamki związane z wiekiem
Inżynieria lipoprotein o dużej gęstości w leczeniu AMD za pomocą kropli do oczu Naukowcy opracowali nowy lek na zwyrodnienie plamki związane z wiekiem (AMD) w postaci kropli do oczu, wykorzystujący opracowane nanocząsteczki lipoprotein o dużej gęstości (HDL) połączone ze specjalnymi peptydami. Ich skuteczność u myszy okazała się porównywalna ze skutecznością pojedynczego wstrzyknięcia do ciała szklistego przeciwciała anty-VEGF. Stanowi to obiecujące nowe podejście terapeutyczne w leczeniu AMD. Nanocząstki HDL zostały zaprojektowane na dwa sposoby:
1. Dodano peptyd penetrujący komórki zwany penetratyną (PEN). Pomaga to nanocząstkom wchłaniać się przez powierzchnię oka – rogówkę i spojówkę – do głębszych tkanek.
2. Dodano peptyd zwany NGR, który poprawił ukierunkowanie na neowaskularyzację za siatkówką.
- Zaprojektowane nanocząstki HDL z PEN i NGR działały ponad 10 razy lepiej niż bez peptydów.
- Wykazały także właściwości przeciwzapalne i usuwające cholesterol, co jest przydatne w leczeniu AMD.
- U myszy skuteczność wkraplania opracowanych kropli do oczu (dwa razy dziennie przez 1 tydzień) była porównywalna ze skutecznością pojedynczego wstrzyknięcia do ciała szklistego przeciwciała anty-VEGF.
Jednak przełożenie wyników badań na modelach zwierzęcych na ludzi może stanowić wyzwanie. Istnieje kilka barier, w tym różnice w fizjologii i postępie choroby między gatunkami, a także różnice w projekcie i metodologii badań.
Ból związany z zastrzykami doszklistkowymi przy AMD z perspektywy pacjentów i lekarzy W artykule opisano badanie jakościowe doświadczeń pacjentów z bólem związanym z przyjmowaniem zastrzyków do ciała szklistego w AMD. Przeprowadzono je na podstawie 21 wywiadów: 14 pacjentów i 7 lekarzy. Wykazało ono, że strach przed utratą wzroku i niepokój związany z leczeniem wpływają na przestrzeganie przez pacjentów terminów zastrzyków, a lekarze stosują takie techniki, jak budowanie relacji, uspokajanie i odwracanie uwagi, aby pomóc pacjentom opanować lęk. Autorzy doszli do wniosku, że lekarze powinni wykorzystywać narzędzia oceny bólu i dostarczać spójnych informacji, aby pomóc pacjentom radzić sobie z bólem w domu.
Kluczowe wnioski:
- Zrozumienie korzyści leczenia w zakresie zachowania wzroku wpłynęło na zamiar pacjentów stosowania się do terminów zastrzyków.
- Występowała zmienność bólu odczuwanego podczas procedury wstrzyknięcia.
- Czynniki wpływające na ból obejmowały niespójne stosowanie kropli znieczulających/antyseptycznych, różnice w technice wstrzykiwania oraz indywidualne odczuwanie bólu.
- Pacjenci zgłaszali różnorodne odczucia bólowe, od tępego bólu do ostrego bólu.
- Lekarze postrzegali zastrzyki jako powodujące „ucisk”, a nie ból.
- Pacjenci doświadczają skutków ubocznych, takich jak podrażnienie oczu i ból, do 36 godzin po wstrzyknięciu, co negatywnie wpływa na regenerację i sen.
- Praktycy doradzali domowe sposoby, takie jak zimne okłady i dostępne bez recepty leki rzeciwbólowe, aby złagodzić dyskomfort po wstrzyknięciu.
- Zapewnienie jasnych instrukcji i ulotek informacyjnych edukuje pacjentów, czego mogą się spodziewać po zabiegu. Należy pamiętać, że odczuwanie bólu i charakter bólu mogą się różnić w zależności od osoby. Pacjenci powinni aktywnie pytać swoich pracowników służby zdrowia o materiały i techniki, które mogą pomóc im w leczeniu bólu w domu.
Retinopatia cukrzycowa:
Charakterystyka uczestników badań klinicznych dotyczących retinopatii cukrzycowej, którzy nie dokończyli badań
W tym retrospektywnym badaniu przeanalizowano dane z 8 badań klinicznych z udziałem 3492 uczestników, aby poznać cechy charakterystyczne uczestników, którzy nie mogli kontynuować obserwacji. Badanie wykazało, że uczestnicy ci byli na ogół młodsi, pochodzenia latynoskiego lub rasy czarnej, a ich cukrzyca i nadciśnienie były poważniejsze. Cechowała ich gorsza wyjściowa najlepiej skorygowana ostrość wzroku, wyższe HB1AC, wyższe ciśnienie krwi oraz proliferacyjna retinopatia cukrzycowa.
Powiązania między spożyciem kwasów tłuszczowych a retinopatią cukrzycową w populacji japońskiej
To przekrojowe badanie z udziałem 671 japońskich pacjentów z cukrzycą wskazuje, że wysokie spożycie tłuszczów i nasyconych kwasów tłuszczowych (SFA) może zwiększyć ryzyko DR. Dane na temat wyników mogą być podawane z ograniczeniami dotyczącymi spożycia tłuszczów, a także żywności zawierającej kwasy tłuszczowe, jak żywność pochodzenia zwierzęcego – mięsa i produktów mlecznych.
Kluczowe wnioski:
• Całkowite spożycie energii przez pacjentów z DR i bez DR było podobne.
• Pacjenci z DR spożywali więcej niż osoby bez DR tłuszczów ogółem, nasyconych kwasów tłuszczowych, wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (PUFA) i n6-PUFA.
• Pacjenci z DR mieli wyższy poziom hemoglobiny glikowanej (HbA1c), niższy poziom trójglicerydów (TG) w surowicy, mniejszą dyslipidemię, spożywali więcej białka. Mniej z nich miało problemy z alkoholem.
• Związek między spożyciem SFA i DR był podobny w przypadku dobrze kontrolowanej i źle kontrolowanej cukrzycy, ale był słabszy w przypadku źle kontrolowanej cukrzycy.
• Wyniki wykazały, że najwyższe całkowite spożycie tłuszczów i nasyconych kwasów tłuszczowych (SFA) były dodatnio powiązane z obecnością DR w porównaniu z najniższym spożyciem.
• Szansa na wystąpienie DR była 2,61 razy większa u osób z najwyższym całkowitym spożyciem tłuszczu w porównaniu z osobami z najniższym spożyciem. Wysokie spożycie tłuszczów może zwiększać ryzyko DR nawet u osób, które na ogół spożywają znacznie mniej tłuszczów niż np. Europejczycy.
Regeneron przedstawia wyniki 2-letniego badania PULSAR dotyczącego leku Aflibercept 8 MG w leczeniu wysiękowej postaci AMD
Firma Regeneron Pharmaceuticals, Inc. ogłosiła pierwszą prezentację pozytywnych dwuletnich (96 tygodni) wyników kluczowego badania PHOTON oceniającego aflibercept w dawce 8 mg w 12- i 16-tygodniowym schemacie dawkowania. Porównano go z zastrzykami EYLEA® (aflibercept) u pacjentów z cukrzycowym obrzękiem plamki (DME). Wyniki zaprezentowano na corocznym spotkaniu Amerykańskiego Towarzystwa Specjalistów Siatkówki (ASRS).
Firma Sandoz ogłasza pozytywne wyniki badania Mylight Phase lll dotyczącego biopodobnego afliberceptu
Sandoz, światowy lider w dziedzinie leków nieopatentowanych, ogłasza pozytywne wyniki badania III fazy MYLIGHT potwierdzającego skuteczność i bezpieczeństwo biopodobnego afliberceptu u pacjentów cierpiących na wysiękowe zwyrodnienie plamki żółtej. Badania kliniczne Mylight to część kompleksowego programu rozwoju leków biopodobnych, który obejmuje badania analityczne, przedkliniczne i kliniczne. Wykazano terapeutyczną równoważność średniej zmiany najlepszej skorygowanej ostrości wzroku (BCVA) od wartości początkowej do 8 tygodnia pomiędzy biopodobnym afliberceptem a referencyjnym lekiem biologicznym Eylea. Wyniki dotyczące bezpieczeństwa, immunogenności i farmakokinetyki dodatkowo potwierdzają, że nie ma klinicznie znaczącej różnicy między tymi produktami.
Europejska Agencja Leków akceptuje wniosek firmy Iveric Bio o dopuszczenie do obrotu preparatu Avacincaptad Pegol dla GA
Dwa tygodnie po otrzymaniu zgody FDA Europejska Agencja Leków (EMA) przyjęła do przeglądu regulacyjnego wniosek o pozwolenie na dopuszczenie do obrotu (MAA) dla awacynkaptad pegol (ACP) w leczeniu atrofii geograficznej (GA) wtórnej do zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem (AMD). ACP jest inhibitorem białka C5 dopełniacza. Według Astellas Pharma, spółki dominującej Iveric Bio, Komitet ds. Produktów Leczniczych Stosowanych u Ludzi (CHMP) przy EMA rozpocznie przegląd pozwolenia na dopuszczenie do obrotu w ramach scentralizowanej procedury licencjonowania dla wszystkich 27 państw członkowskich Unii Europejskiej (UE).
Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) zatwierdziła lek EYLEA HD (aflibercept) do wstrzykiwań w dawce 8 mg do leczenia pacjentów z wysiękowym zwyrodnieniem plamki związanym z wiekiem (wAMD), cukrzycowym obrzękiem plamki (DME) i retinopatią cukrzycową (DR) Ogłosiła to firma Firma Regeneron Pharmaceuticals, Inc. Zalecana dawka leku EYLEA HD to 8 mg (0,07 ml roztworu o stężeniu 114,3 mg/ml) co 4 tygodnie (co miesiąc) przez pierwsze 3 miesiące we wszystkich wskazaniach, następnie 8 mg co 8 do 16 tygodni (2 do 4 miesięcy) w wAMD i DME oraz co 8 do 12 tygodni (2 do 3 miesięcy) w przypadku DR.
EMA zatwierdziła wniosek do badania klinicznego dla VG901, terapii genowej stosowanej w leczeniu barwnikowego zwyrodnienia siatkówki
ViGeneron GmbH (ViGeneron), firma zajmująca się terapią genową nowej generacji, ogłosiła, że Europejska Agencja Leków (EMA) zatwierdziła wniosek o badanie kliniczne (CTA) dla VG901, potencjalnie transformacyjnej terapii genowej w leczeniu barwnikowego zwyrodnienia siatkówki związanego z CNGA1. VG901 wykorzystuje vgAAV, zastrzeżony wektor wirusa związanego z adenowirusem (AAV) firmy ViGeneron, do iniekcji genu CNGA1 do ciała szklistego (IVT). W ten sposób obniża się ryzyko uszkodzenia siatkówki związane z podawaniem podsiatkówkowym.
Apellis dostarcza aktualne informacje na temat zestawów do wstrzykiwań i rzadkich zdarzeń związanych z bezpieczeństwem stosowania SYFOVRE® (zastrzyku pegcetacoplanu)
Firma Apellis Pharmaceuticals, Inc. przedstawiła aktualizację zestawów do wstrzykiwań Apellis oraz aktualizację dotyczącą rzadkich przypadków zapalenia naczyń siatkówki zgłaszanych podczas leczenia lekiem SYFOVRE® (zastrzyk pegcetakoplanu) w leczeniu atrofii geograficznej (GA) wtórnej do zwyrodnienia plamki żółtej związanej z wiekiem (AMD). Zidentyfikowano wewnętrzne różnice strukturalne w konkretnej igle z filtrem o wymiarach 19 G x 1½ cala dołączonej do niektórych zestawów. Igły z filtrem służą do pobierania leku z fiolki podczas przygotowań do wstrzyknięcia. Nie ustalono związku przyczynowego pomiędzy zmianami strukturalnymi tej igły a rzadkimi przypadkami zapalenia naczyń siatkówki. Firma zaleca, aby lekarze natychmiast zaprzestali stosowania jakichkolwiek zestawów zawierających igłę z filtrem o rozmiarze 19 G i używali zestawów z igłą z filtrem o rozmiarze 18, które są już w dystrybucji. Podczas gdy wcześniej zestawy zawierały jeden dwóch typów igieł z filtrem (18 lub 19 G), obecnie firma Apellis dystrybuuje wyłącznie zestawy zawierające igłę z filtrem o rozmiarze 18 G.
Pierwszy pacjent otrzymał dawkę ATSN-201 w fazie I/II badania klinicznego w leczeniu rozszczepu siatkówki związanego z chromosomem X
Atsena Therapeutics, firma zajmująca się terapią genową na etapie klinicznym, ogłosiła, że pierwszemu pacjentowi podano dawkę ATSN-201 w ramach badania klinicznego LIGHTHOUSE fazy I/II, oceniającego wstrzyknięcie podsiatkówkowe do leczenia rozszczepu siatkówki sprzężonego z chromosomem X (XLRS). ATSN-201 wykorzystuje AAV.SPR, nowatorski kapsyd firmy Atsena, aby osiągnąć terapeutyczny poziom ekspresji genów w fotoreceptorach środkowej siatkówki, unikając jednocześnie ryzyka chirurgicznego odwarstwienia dołka.
FDA odrzuca wniosek o licencję firmy Outlook Therapeutics dla leku Lytenava w leczeniu wysiękowej postaci AMD
Firma Outlook Therapeutics ogłosiła, że FDA wystosowała odmowną odpowiedź na wniosek o licencję (BLA) na lek biologiczny ONS-5010 (Lytenava). Jest to eksperymentalna postać okulistyczna bewacyzumabu opracowana do leczenia wysiękowej postaci AMD. Chociaż FDA uznała, że kluczowe badanie NORSE TWO osiągnęło punkty końcowe dotyczące bezpieczeństwa i skuteczności, Outlook przyznała, że FDA nie może zatwierdzić wniosku ze względu na kilka problemów z CMC, niedociągnięcia w procesie produkcyjnym oraz niepełne informacje.
Apellis ogłasza restrukturyzację przedsiębiorstwa ukierunkowaną na SYFOVRE® (iniekcje pegcetacoplanu) i EMPAVELI® (pegcetacoplan)
Apellis Pharmaceuticals, Inc., globalna firma biofarmaceutyczna ogłosiła restrukturyzację przedsiębiorstwa w celu skoncentrowania się na pracach nad SYFOVRE® (zastrzyk pegcetacoplanu) i EMPAVELI® (pegcetacoplan), co wzmocni zdolność do inwestowania i zapewni długoterminowy sukces. Inicjatywy mające na celu redukcję kosztów do 2024 r. przyniosą aż do 300 mln USD oszczędności.
Dzięki uprzejmości Retina International
Tłumaczenie i opracowanie Anna Wszołek Wrzesień 2023 r.
